Kinderopvang strijdt tegen energiearmoede: gratis dekens, mutsen en luiers

Naar schatting hebben ruim 750.000 huishoudens in Nederland moeite om de energierekening te betalen.

Niet voor niets werd ‘energiearmoede’ gekozen tot woord van het jaar 2022. Met het project ‘Alle kinderen warm naar de opvang’ komt Kinderopvang Kindernet in Zutphen in actie om kinderen en ouders te ondersteunen.

Energiearmoede: ‘Armoede die het gevolg is van de gestegen energieprijzen, die een groot deel van het inkomen van een huishouden opslokken’. Zo omschrijft Onze Taal het woord van het jaar 2022. Het Centraal Planbureau berekende dat bij blijvende hoge prijzen van energie (stroom en gas) en andere vaste lasten – denk aan boodschappen, huur, kosten voor zorg en kinderopvang – op termijn tussen de 670.000 en 1,2 miljoen huishoudens moeite krijgen met het betalen van hun maandelijkse lasten.

Duizenden kinderen

Achter deze cijfers gaan duizenden kinderen schuil; volgens het CPB heeft 18 procent van de bovengenoemde huishoudens kinderen. Reden voor de gemeente Zutphen om kinderopvangorganisaties te vragen een plan te bedenken om deze gezinnen te ondersteunen. Voor Selma Özkan, eigenaar en directeur van Kindernet, was het meteen helder wat kinderen deze winter het hardst kunnen gebruiken: alle kinderen warm naar de opvang. ‘Letterlijk én figuurlijk’, vertelt Özkan. ‘We dienden ons plan in en binnen 24 uur kregen we subsidie toegekend van de gemeente om het plan uit te voeren.’

Foto: Selma Özkan

Alle kinderen warm naar de opvang

Er werd snel geschakeld: vlak voor de kerstvakantie kregen alle kinderen van de locaties in de gemeente Zutphen een fleecedeken mee naar huis, zodat ze het – ook als ze minder vaak naar de kinderopvang gaan in de kerstvakantie en de kachel thuis misschien heel laag of zelfs uit staat – toch warm hebben. Daar blijft het niet bij. Özkan: ‘In januari krijgen alle kinderen wanten, mutsjes, sjaaltjes en warme sokken. Deze mogen ze mee naar huis nemen. Daarnaast hebben we voor alle kinderen regenlaarsjes, poncho’s en overalls voor als ze op de kinderopvang zijn, zodat ouders dit niet apart hoeven te kopen en mee te geven als we buiten gaan spelen.’ De subsidie is, voorlopig, eenmalig. ‘Daarom denken we na over duurzame aanschaffingen’, legt Özkan uit. ‘Zoals de regenlaarsjes die op locatie blijven, zodat we kinderen en ouders heel lang kunnen blijven ondersteunen wanneer dit nodig is.

Winkeltjes met gratis producten

In februari worden er ‘winkeltjes’ ingericht op de locaties in de gemeente Zutphen, waar ouders een gevarieerd aanbod van voeding- en verzorgingsproducten vinden voor de kinderen. ‘Ouders kunnen gratis de spullen pakken die ze nodig hebben. Denk aan babyvoeding, luiers, shampoo en Sudocrem: duurdere producten die onmisbaar zijn bij de verzorging van hun kindje’, vertelt Özkan. ‘De producten variëren elke dag en worden afgestemd op het aantal ouders dat die dag komt. Er staat dus niet een bulk aan producten, maar een goed gevarieerd aanbod dat terecht komt bij kinderen die het heel hard nodig hebben.’

Fleecedekens werden uitgedeeld vlak voor de kerstvakantie.
Foto: Kindernet

Huisbezoek

Niet alleen biedt Kindernet met praktische middelen ondersteuning in de strijd tegen (energie)armoede, ook krijgen medewerkers tijd en ruimte om huisbezoeken af te leggen. ‘Op deze manier komen we bij ouders en kinderen thuis. Wat zien we in de thuissituatie? Wat speelt er? Zijn er andere zorgen waar we mee kunnen helpen? Eventueel kunnen we helpen met een doorverwijzing naar instanties die de juiste hulp aanbieden. Huisbezoeken deden we al bij ouders van wie de kinderen een VVE-indicatie hebben, maar nu trekken we dit breder naar alle ouders die daarvoor openstaan.’

Armoede onder medewerkers

Het is de kunst om medewerkers niet uit het oog te verliezen, want ook zij kunnen te maken hebben met energiearmoede. Hoewel daar omheen veel schaamte kan heersen, blijven Özkan en locatiemanagers in gesprek met de medewerkers. ‘We vragen wat er bij hen speelt. Heb je last van de energiecrisis? Ervaar je armoede? Heb je de kachel thuis nog aan en lukt het om drie maaltijden op tafel te zetten? We proberen alert te zijn en locatiemanagers zijn gevraagd om een open gesprek met medewerkers aan te gaan, met als belangrijkste boodschap: trek aan de bel wanneer dat nodig is. Dan kijken we wat er mogelijk is.’

Boodschappen

Op locaties van Kindernet worden ook kratten met boodschappen verzameld. Özkan: ‘Ouders of collega’s die het financieel wat breder hebben, kunnen hun extra boodschappen in de kratten doen. Denk aan een rol beschuit, macaroni, een pot jam. De kratten worden uitgedeeld aan ouders en collega’s die de extra boodschappen goed kunnen gebruiken. Wat over is brengen we naar de voedselbank.’

‘We kunnen ons steentje bijdragen’

Om alle medewerkers een extra steuntje in de rug te geven in deze dure tijd, zijn er verschillende initiatieven. Özkan: ‘Toen de oorlog in Oekraïne begon, stegen de brandstofprijzen erg hard. We hebben de reiskostenvergoeding flink verruimd, om tegemoet te komen in de stijgende kosten. Ook kregen alle medewerkers een cadeaubon voor boodschappen. Sommige collega’s gaven de bonnen weg aan anderen, van wie ze weten dat die het net wat harder nodig hebben. Dat is zo mooi om te zien! Het is misschien een druppel op de gloeiende plaat, maar als kinderopvang kunnen we ons steentje bijdragen en er echt toe doen. Daar ben ik trots op.’

Frida Noordzij